Opis
Denis Sdvižkov
Praca przedstawia dzieje warstw wykształconych we Francji, Niemczech, Polsce i Rosji od połowy XVIII do połowy XIX wieku. Autor analizuje procesy, które doprowadziły do rozwoju świadomości inteligencji jako grupy społecznej, jej stosunek do państwa, modernizacji i najważniejszych ideologii owych czasów, a także realia życia inteligentów: ich sytuację materialną, zainteresowania i fascynacje, mody i aspiracje. Książka zawiera też katalog głównych problemów teoretycznych badań nad inteligencją i jej samoświadomością.
Klio w Niemczech, t. 17
Koedycja z Niemieckim Instytutem Historycznym i Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk
ISBN 978-83-7543-203-9
Warszawa 2011, A5, ss. 311
Spis treści
Przedmowa (Denis Sdvižkov)
Wstęp (Adam Kożuchowski)
Wprowadzenie
Początki inteligencji
Rozdział 1. Arbiter intelligentiarum. Intelektualiści francuscy – uniwersalny wzorzec czy ślepa ścieżka ewolucji?
Nowi bogowie: noblesse de plume
Nowi władcy: inteligencja i burżuazja
Nowa władza: faire l’Affaire
Nowa era: intelektualiści i ich stulecie
Rozdział 2. Odczarowany świat Czarodziejskiej góry. Niemiecka warstwa wykształcona między humanizmem a polityką
U zarania pewnej warstwy: kształtowanie przez środowisko
Złoty wiek
Portret w wytwornym wnętrzu
Nieład i zmierzch bożyszcz
Rozdział 3. Znośna zbędność bytu. Inteligencja polska jako przykład heroizmu i anomalii
Awangarda i prowincja: polscy „ludzie pióra” przed rozbiorami
Przedwiośnie inteligencji polskiej
Inteligencja jako „państwo w państwach”
Dzień powszedni inteligencji
Nowy początek i nastroje schyłkowe
Rozdział 4. Wujaszek Wania i Biesy. Twarze rosyjskiej inteligencji
Niemoc struktur czy dojrzałość ideałów? Problematyczne początki inteligencji rosyjskiej
„Przeżarta gangreną część cesarstwa” jako „czuciowy organ narodu”
Wieczni studenci czy nowe centrum? Pozycja społeczna inteligencji rosyjskiej
Dzieciństwo, lata chłopięce, wiek młodzieńczy
Wiek żelazny inteligencji rosyjskiej
Rozdział 5. Podsumowanie, główne kierunki badań. Inteligencja jako problem badawczy
Inteligencja jako model: elita i centrum
Kontury inteligencji: pochodzenie i granice
Zróżnicowanie regionalne
Inteligencja jako aktor społeczny
Inteligencja – burżuazja – klasa średnia
Inteligencja i warstwy niższe
Inteligencja a tradycyjne elity
Inteligencja – kler – „sekularyzacja”
Inteligencja w świecie odczarowanym
Co robić? Inteligencja i polityka
Inteligencja i naród
Inteligencja/porównanie/transfer – imagined dis-unity
Morał: inteligencja jako bękart?
Bibliografia
Indeks osobowy
