„Kraj jest nieszczęśliwy, że ma ludzi próżnujących” – walka z ubóstwem w Warszawie na tle sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeczypospolitej w dyskursie publicystycznym drugiej połowy XVIII wieku

////„Kraj jest nieszczęśliwy, że ma ludzi próżnujących” – walka z ubóstwem w Warszawie na tle sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeczypospolitej w dyskursie publicystycznym drugiej połowy XVIII wieku

„Kraj jest nieszczęśliwy, że ma ludzi próżnujących” – walka z ubóstwem w Warszawie na tle sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeczypospolitej w dyskursie publicystycznym drugiej połowy XVIII wieku

48,00 

Monika Maludzińska

XVIII-wieczni myśliciele, krytykując ówczesny system sprawowania władzy i bezczynność rządzących, prezentowali tragiczne konsekwencje tych zjawisk, w tym zbiorową i indywidualną pauperyzację, i domagali się reform w zakresie szkolnictwa oraz higieny i zdrowotności. Reformy miały wyprowadzić Rzeczpospolitą z kryzysu ekonomicznego i przywrócić jej dawną świetność. Polscy działacze podkreślali pierwszorzędną rolę państwa w organizacji opieki społecznej, podczas gdy Kościół miał pełnić funkcję pomocniczą.

Kategoria:

Opis

Monika Maludzińska

XVIII-wieczni myśliciele, krytykując ówczesny system sprawowania władzy i bezczynność rządzących, prezentowali tragiczne konsekwencje tych zjawisk, w tym zbiorową i indywidualną pauperyzację, i domagali się reform w zakresie szkolnictwa oraz higieny i zdrowotności. Reformy miały wyprowadzić Rzeczpospolitą z kryzysu ekonomicznego i przywrócić jej dawną świetność. Polscy działacze podkreślali pierwszorzędną rolę państwa w organizacji opieki społecznej, podczas gdy Kościół miał pełnić funkcję pomocniczą.

ISBN 978-83-7543-382-1

Warszawa 2015, B5, ss. 313 + il. cz.-b. i kolor. 24

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Główne kierunki walki z ubóstwem w zachodnioeuropejskiej myśli filozoficznej do drugiej połowy XVIII wieku

Starożytność
Wczesne chrześcijaństwo (I-V w.)
Średniowiecze
Czasy nowożytne – wiek XVI
Wiek XVII
Wiek XVIII

Rozdział II. Przyczyny i konsekwencje ubóstwa w polskiej myśli filozoficzno-społecznej drugiej połowy XVIII wieku

  1. Dominująca pozycja magnaterii i nieskuteczność polityki władz w walce z żebractwem; bierna postawa szlachty
    2. Niedostrzeganie wartości pracy i brak poszanowania dla pracujących
    3. Załamanie się gospodarki kraju
    3.1. Kryzys rolnictwa – niedola i zbiegostwo chłopów
    3.2. Kryzys rzemiosła i handlu wewnętrznego, ujemny bilans w handlu zagranicznym – ubóstwo mieszczan
    4. Niewłaściwy system edukacji
    4.1. Negatywny wpływ rodziców na wychowanie dzieci
    5. Brak warunków rozwoju dla ludzi wykształconych; zmarnowane talenty
    6. Wzrost bezrobocia i masowy napływu ubogich do Warszawy; trudności ze znalezieniem pracy
    7. Lenistwo i czynniku mu sprzyjające
    8. Wzrost liczby szpitali i niewłaściwa ich organizacja; brak domów poprawy
    9. Rozdawnictwo jałmużny – niewłaściwie pojmowana dobroczynność. Spadek liczby darowizn na cele dobroczynne
    10. Inne przyczyny ubóstwa
    10.1. Patologia rodziny
    10.2. Sieroctwo i wdowieństwo
    10.3. Brak placówek opieki dla weteranów wojennych
    10.4. Choroba i starość
    10.5. Alkoholizm i hazard
    10.6. Ludzka naiwność i długi
    11. Przyczyny ubóstwa wśród Żydów
    12. Konsekwencje ubóstwa
    12.1. Depopulacja i upadek kraju
    12.2. Spadek atrakcyjności Warszawy; naruszenie spokoju i bezpieczeństwa mieszkańców
    12.3. Wzrost przestępczości
    Przestępczość wśród Żydów i Cyganów
    12.4. Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych

Rozdział III. Okres wielkich reform – propozycje walki z ubóstwem i organizacji pomocy społecznej w świetle opinii publicystów epoki stanisławowskiej

  1. Postulat I. Zaktywizowanie władz
    2. Postulat II. Dostrzeżenie wartości pracy i poszanowanie dla pracujących; zwiększenie liczby dni pracy
    3. Postulat III. Zwiększenie produkcji krajowej
    3.1. Zmiana położenia chłopów i odbudowa rolnictwa
    3.2. Zmiana położenia mieszczan i rozbudowa manufaktur
    3.3. Budowa domów pracy przymusowej i wykorzystanie żebraków do robót publicznych
    3.4. Zmobilizowanie do rzetelniejszej pracy ludzi luźnych i służących
    3.5. Propozycje zajęć dla ludzi starych
    3.6. Propozycje zajęć dla żołnierzy i weteranów wojennych
    3.7. Propozycje zajęć dla szlachty
    3.8. Ratunek i wsparcie dla ludzi pióra
    3.9. Propozycje zajęć dla duchownych
    4. Postulat IV. Reforma edukacji
    4.1. Główne cele reformy edukacji
    4.2. Cele i program nauczania chłopów
    4.3. Cele i program nauczania mieszczan
    4.4. Cele i program nauczania szlachty
    4.5. Edukacja dziewcząt 4.6. Sieć szkół, nauczyciele, podręczniki
    4.7. Rola rodziców w edukacji dzieci
    5. Postulat V. Reforma szpitalnictwa
    5.1. Cele reformy szpitalnictwa
    5.2. Organizacja opieki nad sierotami i ubogimi dziewczętami oraz weteranami i inwalidami wojennymi
    5.3. Nadzór państwa nad szpitalami
    6. Postulat VI. Powołanie świeckich władz administracyjnych do walki z żebractwem
    6.1. Powołanie lustratorów ubogich
    6.2. Stworzenie funduszu dla potrzebujących i powołanie tzw. dozorcy ubogich
    6.3. Prawny obowiązek opieki nad krewnymi i członkami lokalnej społeczności
    6.4. Magazyny żywnościowe i pomoc materialna dla ofiar kataklizmów
    6.5. Nadanie praw sierotom i zabezpieczenie dzieci od utraty spadku po rodzicach
    7. Postulat VII. Zaktywizowanie obywateli do wspomagania świeckich inicjatyw dobroczynnych
    7.1. Apel o zaprzestanie rozdawania jałmużny okolicznościowej
    7.2. Apel o pośrednie akty darowizny na rzecz ubogich
    7.3. Warunki skuteczności pomocy społecznej
    8. Postulat VIII. Zmiany w systemie karnym: wprowadzenie zakazu żebrania i zaostrzenie kar wobec ludzi luźnych
    8.1. Wprowadzenie zakazu żebrania i usprawnienie wymiaru sprawiedliwości
    8.2. Kara śmierci
    8.3. Umieszczanie w domach pracy przymusowej
    8.4. Werbunek do wojska
    8.5. Zaostrzenie kar wobec osób stosujących przemoc domową
    9. Postulat IX. Metody walki z ubóstwem i żebractwem wśród Żydów i Cyganów

Zakończenie

Abstract

Bibliografia

Aneksy

  1. Formy walki z żebractwem i opieka nad potrzebującymi w wybranych krajach Europy Zachodniej w relacjach polskich publicystów doby stanisławowskiej
    2. Słownik najważniejszych uczestników dyskursu publicystycznego epoki stanisławowskiej

Indeks osób

Spis ilustracji

Informacje dodatkowe

ISBN

978-83-7543-382-1

Okładka

twarda