O człowieku, który się nie zgadzał. Biografia pułkownika Januarego Grzędzińskiego 1891–1975

Opis

Agnieszka J. Cieślikowa

Długa, barwna, ale i trudna biografia Januarego Grzędzińskiego – legionisty Piłsudskiego, lotnika, uczestnika zamachu majowego 1926 r., dowódcy pułku piechoty, redaktora i wydawcy opozycyjnego tygodnika w II Rzeczypospolitej, więźnia francuskich obozów w Afryce Północnej w czasie II wojny światowej, organizatora lotnictwa sportowego w Maroku, literata i opozycjonisty w PRL – posłużyła za materiał do tej książki. Praca jest oparta na obszernym materiale źródłowym.

Koedycja z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk

ISBN 978-83-7543-100-1

Warszawa 2009, B5, ss. 484 + il. cz.-b. 26

Spis treści

Kim był człowiek, który się nie zgadzał?

Biogramy i wzmianki
Idées forces
Spuścizna Januarego Grzędzińskiego
Zasób źródeł
Problemy biografii

Rozdział I. Enfant terrible (1891–1908)

Korzenie
Turkiestan
Rewolucja
Krakowski sezon polityczny

Rozdział II. Paryż polityczny i aeronautyczny (1908–1914)

Medycyna
Skrzydła
Szkoła lotnicza
Filarecja i Kabarecja
Szkolenie strzeleckie
Spotkanie z Andrzejem Strugiem
Plany zawodowe
Wojenna podróż do Krakowa

Rozdział III. Na wojnie z moim pokoleniem (1914–1921)

Wołyń
Śmierć ułana
Aresztowanie
Lotnictwo w teorii
Konspiracja
Adiutant Marszałka
Pokolenie

Rozdział IV. Polityka lotnicza (1921–1926)

Misja w Paryżu
Powrót do lotnictwa
Aero-Klub i lotnictwo cywilne
Prasa lotnicza
Lotnicze konwencje i zjazdy
Liga
Frankopol i Dowództwo Lotnictwa
Przesilenie w LOPP
Starcie z generałem

Rozdział V. Bitwa na torach (maj 1926 roku)

Rozdział VI. Kariera w piechocie (1926–1937)

Pułk w Brodnicy
Prasa i polityka lokalna
Pułk w stolicy
Pułkownik
Publicysta

Rozdział VII. Prywatna lewica Grzędzińskiego (1937–1939)

Rozczarowania Andrzeja Struga
Krystyn Ostroga
Anty-OZN
Narodziny tygodnika
Opozycjonista w armii
Znowu Paryż
Śmierć pisarza
Dyskusja demokratów
„Czarno na białem”
Ostroga, Turoń, Jaskołd…
Klub Demokratyczny
Czechy i Witos
Wybory samorządowe w Warszawie
„Świat i Polska” w Paryżu
Stronnictwo Demokratyczne
Udział komunistów w KD i SD
Polityk
Zjazd Stronnictwa Demokratycznego
Zjazd Pokoju w Maison de la Chimie
Gorące lato
Jednolity front

Rozdział VIII. Wojna na dystans (1939–1945)

Wrzesień w Paryżu
W Koczkodanie
„Polska Walcząca”
Odejście z Coëtquidan
„Czarno na białem” – „Noir sur Blanc”
Paryski czerwiec
Misja dyplomatyczna
Afrykański brzeg
Obozy
Po operacji „Torch”
„Lubelski minister”

Rozdział IX. Niebo nad Maghrebem (1945–1956)

Powojenne spotkania i rozstania
Wśród marokańskiej Polonii
Pierwszorzędna platforma lotnicza
Amerykańskie plany
Touria Chaoui
Propaganda powrotowa

Rozdział X. Kilka lat powodzenia (1956–1964)

Ekspert od Maroka
Klub Krzywego Koła
„Czarno na białem” po raz trzeci?
Polskie Towarzystwo Przyjaciół Maghrebu
Literatura egzotyczna
Stosunki z SD czyli żywy kłopotliwy zabytek
Człowiek z legitymacją
Lotnictwo po raz ostatni
Krytyczna apologia krytyka
Przyjaźń sterowana
Życie literata czyli umowy wydawnicze
Wspomnienia
Brak paszportu
Niezadowolenie
Kto jest kombatantem

Rozdział XI. „Poczucie swego rodzaju bezkarności” (1964–1970)

Chochołowe wspomnienia
List 34
Sankcje po Liście 34
Sprawa Ketlinga-Szemleya i trzech potępionych pisarzy
Zawieszenie postępowania
Nagonka przekracza granice
Działać mimo wszystko
Klub Ognisko (1962–1966)
Towarzystwo Kultury Moralnej
Współpraca z „Kulturą”
Bezrobotny bez paszportu
Opowieści Ojca Wirgiliusza
„Dziady”
Nowa kampania prasowa przeciwko trzem pisarzom
„Urząd Prokuratorski daje wyraz twym wątpliwościom”
Umorzenie „sprawy Grzędzińskiego”

Rozdział XII. Ostatnie nadzieje (1971–1975)

Bilans życia

Syr-Daryjskaja obłast’, Kraków, Paryż
Legiony i lotnictwo
Wojsko
Opozycja w Drugiej Rzeczypospolitej
Powojnie
Widok z Maghrebu
Starcie z systemem
Cenzura jako system
Cat i Grzędziński
Człowiek niespełniony
Dwójkarz

Bibliografia

Résumé

Summary

Wykaz skrótów

Indeks osób

Spis ilustracji