Ludwik Hass
Drugi tom monografii jest wyczerpującym komentarzem do danych statystycznych przedstawionych w tomie pierwszym. Autor wprowadza czytelnika zarówno w niuanse ideologii wolnomularskiej, trendów jej rozwoju, jak i pokazuje rozwój organizacyjny masonerii w kontekście wydarzeń w latach 30.–90. XX wieku. Praca systematyzuje zaistniałe w łonie wolnomularstwa podziały ideowe i organizacyjne oraz wskazuje na przyczyny tych procesów.