Opis
red. J. Kochanowski, oprac. A. Krajewski, M. Mazurek
Celem edycji źródłowej jest pokazanie powojennych stosunków polsko-niemieckich w latach 1945–1949, czyli w okresie funkcjonowania Radzieckiej Strefy Okupacyjnej Niemiec. Publikacja stanowi pierwszy tom z planowanych siedmiu serii dokumentów, ilustrującej stosunki Polski z Niemcami Wschodnimi w latach 1945–1990. Prezentuje on niemal wyłącznie dokumenty polskie – przechowywane głównie w Archiwum Akt Nowych i Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie – za wyjątkiem kilku dokumentów niemieckich i radzieckich, przedstawionych jednak w polskim tłumaczeniu.
Koedycja z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie
ISBN 83-89729-53-9
Warszawa 2006, B5, ss. 527
z IV strony okładki:
Jak pisał amerykański historyk Sheldon Anderson, „Polacy i Wschodni Niemcy byli jak bliźniacy urodzeni w 'radzieckiej’ rodzinie: nieważne jakby się spierali, nie mogli jej opuścić”. Stosunki między Polską a wschodnimi Niemcami – najpierw Radziecką Strefą Okupacyjną, a następnie Niemiecką Republiką Demokratyczną – były rzeczywiście różnorodne i jednocześnie pełne paradoksów. Granica na Odrze i Nysie tyleż samo dzieliła, co łączyła. Nie było chyba innego „bratniego” państwa, które by – jak NRD – tak źle życzyło Polsce i tak zaciekle konkurowało z nią o względy Moskwy. Ale równocześnie, jako pierwsza została otwarta w styczniu 1972 r. właśnie granica między PRL a NRD.
Kontaktom między Polską a Niemcami Wschodnimi poświęcona jest zainicjowana przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie edycja dokumentów, zaplanowana na siedem tomów. Pierwszy z nich, który właśnie oddajemy do rąk Czytelników, pokazuje, jak bujne i wielopłaszczyznowe były wzajemne stosunki już w pierwszych latach powojennych, od chwili, gdy władze polskie przejęły wiosną 1945 r. obszary nad Odrą i Nysą Łużycką, do utworzenia NRD w październiku 1949. Naturalnie zdecydowana większość publikowanych dokumentów powstała bez świadomości, że strefa radziecka stanie się osobnym państwem. jednak kiedy już powstało, okazało się, jaki znaczenie miały te pierwsze cztery lata dla kolejnych czterdziestu.
